Dość często można usłyszeć i przeczytać, że "Anglia jest kolebką piłki nożnej", "Anglia dała najpopularniejszą grę na świecie".
Pochodzenie piłki nożnej - gry w "foot ball" (po angielsku "foot" - stopa i "ball" - piłka) - sięga czasów starożytnych. W formie, w jakiej dotarła do nas, piłka nożna tak naprawdę powstała w Anglii. Jednak gra przypominająca piłkę nożną znana była już w 2650 r. p.n.e. na dworze japońskiego cesarza Kemari, o czym świadczą rysunki i manuskrypty. W tamtych czasach istniały również bramki piłkarskie, do których gracze starali się wbijać piłkę. Jedną z cech tej starożytnej piłki nożnej było to, że piłka nie opadała na ziemię, wspierając ją kopnięciem stopy. Mecz trwał przez określony czas. Czas ten był monitorowany przez klepsydrę.
Starożytne chińskie źródła z 2697 r. p.n.e. mówią o grze podobnej do piłki nożnej zwanej tzu-chu. Dwie najlepsze drużyny rywalizowały w obecności chińskiego cesarza Chen-tzu i jego świty. Zwycięzcy byli nagradzani girlandami kwiatów, winem i drogimi naczyniami, a przegrani byli publicznie bici bambusowymi kijami.
Zabronione było granie rękami
Gra podobna do piłki nożnej była popularna wśród starożytnych Greków. Grecki słownik Pollux wskazuje, że gracze byli podzieleni na dwie strony (drużyny). Każda ze stron starała się podać piłkę na pole przeciwnika. Zabronione było granie rękami. Gra ta nazywała się "harpanon".
Rzymscy legioniści Juliusza Cezara grali w "harpastum". Piłka musiała być trzymana między dwoma słupkami w dowolny sposób, a do zatrzymania przeciwnika dozwolone były dowolne techniki. Piłka była wykonana ze skóry bydlęcej i szczelnie wypchana słomą.
Rzymski historyk Suetonius Tranquillus pisał o cesarzu Auguście: "... po bitwach jeszcze przez kilka godzin ćwiczył z piłką - wypchaną i nadmuchaną".
W Rzymie istniała również gra zwana "spheromachia" - prototyp piłki nożnej. Wielki starożytny rzymski filozof Seneka pisał o niej: "Młodzi ludzie w słońcu wykonują najbardziej niewiarygodne ruchy stopami.
Kopią tylko stopami
Kiedy powstała piłka nożna? Piłka ze skóry bydlęcej była również znana legionistom Juliusza Cezara. Skórzana piłka jest wspominana w wierszach starożytnego rzymskiego poety Martiala, który żył w I wieku naszej ery, oraz w innych źródłach.
Poprzednicy piłkarzy grali rękami i nogami. Ale potem ustalono zasadę: uderzać piłkę tylko stopami. Zmieniło się i miejsce, w które należało trafić piłką. Wcześniej była to zwykła linia narysowana na boisku, potem na tej linii zainstalowano bramkę bez górnej poprzeczki.
Oleksandr LIPENKO dla Dynamo.kiev.ua
