Legenda Dynama Aleksiej Michajliczenko opowiedział o triumfie reprezentacji ZSRR na Igrzyskach Olimpijskich w Seulu w 1988 roku. To dobry przykład dla ukraińskiej drużyny w przededniu Igrzysk w Paryżu.
Alexey Mikhailichenko
- Alexey Alexandrovich, kultowa angielska publikacja FourFourTwo umieściła Cię w rankingu najlepszych piłkarzy w historii, którzy wygrali Igrzyska Olimpijskie. Jak się z tym czujesz?
- Oczywiście, jestem zadowolony. Na Olimpiadzie było wielu świetnych piłkarzy i to wielki zaszczyt znaleźć się wśród najlepszych.
- Kogo jeszcze z drużyny ZSRR dodałbyś do listy najlepszych? Wymień dwóch zawodników, którzy dotrzymają ci towarzystwa.
- Dobrovolsky i Tishchenko, chociaż nie zagrał ani jednego meczu. Vadym po prostu nie mógł grać. Po przejściu operacji był niewłaściwie leczony, a test antydopingowy wykazał zakazane leki w jego analizach. Byszowiec wspierał go i zabrał na Igrzyska Olimpijskie, ale nie mógł uwzględnić go w zgłoszeniu, ponieważ każdy zawodnik w drużynie narodowej mógł podlegać kontroli antydopingowej. Gdyby Tyszczenko zagrał na Olimpiadzie, byłoby nam o wiele łatwiej.
- Cofnijmy się do 1988 roku. Powiedz nam, jakie były Twoje oczekiwania przed Igrzyskami Olimpijskimi w Seulu?
- Jechałem tam po złoty medal, nie myślałem o niczym innym. Opowiem ci ciekawą historię.
- Chciałbym ją usłyszeć.
- Nikt nie wiedział, ale przed igrzyskami kupiłem skrzynkę szampana i umieściłem ją w szafce na lotnisku Szeremietiewo. Miałem przeczucie, że zatriumfujemy w Seulu i na szczęście mnie nie zawiodło. Po zwycięstwie wróciliśmy do Moskwy o 6 rano. Spotkały nas nasze żony i przyjaciele. A potem przyniosłem skrzynkę szampana i kieliszki. Wszyscy byli w szoku!
- Czytałem, że w przeddzień igrzysk papież Jan Paweł II pobłogosławił drużynę ZSRR. Spotkałeś się z papieżem?
- Tak, to prawda. To było moje drugie spotkanie z papieżem, wcześniej spotkałem go z Łobanowskim, nie pamiętam przed którym turniejem. A przed olimpiadą pojechaliśmy do Watykanu z drużyną olimpijską prowadzoną przez Byszowiec. Jan Paweł II życzył nam sukcesów, zdrowia i szczęścia. Energia od papieża była niesamowita.
- Obecnie kluby niechętnie dopuszczają zawodników do kadry olimpijskiej. Jak formowano drużynę za twoich czasów? Z tego co wiem, Łobanowski, który był wtedy odpowiedzialny za reprezentację ZSRR, również niechętnie puszczał swoich zawodników.
- Nie, było odwrotnie, to Byszowiec nie chciał pozwolić zawodnikom przejść z drużyny olimpijskiej do reprezentacji. Igrzyska Olimpijskie w Seulu były ostatnimi, na których mogli grać wszyscy zawodnicy, bez ograniczeń wiekowych. Trzeba spojrzeć na ten moment z różnych perspektyw, ponieważ Łobanowski i Byszowiec zdecydowanie nie byli przyjaciółmi. Zawsze była między nimi rywalizacja. Pierwsza drużyna narodowa była priorytetem dla państwa i wszystko było do niej dostosowane. Nie wiem dlaczego, ale Byszowiec chciał, aby zawodnicy kadry olimpijskiej nie brali udziału w Mistrzostwach Europy, mimo że między turniejami była trzymiesięczna przerwa i było wystarczająco dużo czasu na regenerację.
Jestem pewien, że Dobrovolsky i Tyshchenko byli w 100% zdolni do gry na Euro, ale nie pozwolono im pojechać. Tylko ja grałem na Euro i Igrzyskach Olimpijskich.
- Jak ci się to udało?
- Szczerze mówiąc, nie znam szczegółów wojen między Byszowcem a Łobanowskim. Ale jestem bardzo szczęśliwy, że zagrałem w dwóch dużych turniejach.
- Przejdźmy do samych Igrzysk Olimpijskich. Korea Południowa to dość egzotyczny kraj dla Europejczyków. Co z niej zapamiętałeś?
- Szczerze mówiąc, nigdy nie widziałem Korei Południowej. Na początku mieszkaliśmy w wiosce olimpijskiej w Busan, a przed półfinałami i finałami wsadzono nas na statek.
- Dlaczego?
- Igrzyska oficjalnie się zakończyły i w wiosce olimpijskiej odbyła się uroczystość, więc przed dwoma ostatnimi meczami ukryto nas na statku. Mieszkaliśmy razem w kabinie, ja z Vadikiem Tyshchenko. Na statek przywieziono wielu artystów. Przed finałem wystąpił dla nas zespół Bravo z Walerym Syutkinem.
A po naszym zwycięstwie na statku odbył się wielki koncert z udziałem gwiazd muzyki pop: Leshchenko, Kobzon, Schirwindt, Derzhavin i inni.
- Viktor Tsoi nie był obecny?
- Szkoda, ale go tam nie było. Bardzo chciałbym porozmawiać z Tsoi, ponieważ szanuję tego piosenkarza i uwielbiam jego piosenki.
- Czy próbowałeś jakichś egzotycznych potraw, ponieważ Koreańczycy uwielbiają gotować psy?
- Nie, mieliśmy naszą tradycyjną kuchnię na statku. Poszedłem do miasta tylko na dwie godziny po finale, a następnego dnia polecieliśmy do domu. Nie mieliśmy czasu na spacery.
- Na Igrzyskach Olimpijskich drużyna ZSRR miała trudny początek, remisując 0-0 z gospodarzami turnieju, Koreą Południową. Czy było to niedocenienie przeciwnika, czy mieli wtedy silną drużynę?
- Pamiętam ten mecz bardzo dobrze, otwieraliśmy turniej olimpijski. Zdecydowanie nie było niedocenienia. Byliśmy trochę zdenerwowani. Miałem jedyną szansę w meczu, ale niestety nie wykorzystałem okazji do strzelenia gola. 0:0 było naturalnym wynikiem tego meczu. Koreańczycy zagrali przeciwko nam swój najlepszy mecz na turnieju.
- Po meczu z Koreą Południową byłeś na fali: pięć goli, w tym dublet i asysta. Który mecz przed finałem zapamiętałeś najbardziej?
- Mieliśmy bardzo trudny mecz z Australią w ćwierćfinale. Australijczycy grali w brytyjskim stylu, ich zawodnicy byli silni i nigdy nie poddawali się w walce. Nie mogliśmy zdobyć bramki. Pierwsza połowa zakończyła się wynikiem 0-0. Potem zaczęło padać i zdobyłem rzut karny, który zamienił Dobrovolsky. Zakończyłem mecz strzelając trzecią bramkę. Uważam, że mecz z Australijczykami był punktem zwrotnym w turnieju.
- Półfinał z Włochami również był trudny. Wygraliście dopiero w dogrywce - 3:2.
- Włosi mieli poważną drużynę, w której grało wiele wielkich nazwisk: Ferrara, Tassotti, Mauro. Straciliśmy pierwszego gola, ale wróciliśmy do gry, strzeliliśmy dwa razy w dogrywce, trzeci gol był na moje konto, Włosi zdołali strzelić tylko bramkę.
- A potem był finał z gwiazdorską Brazylią.
- Z Brazylijczykami było nam trochę łatwiej niż z Włochami. To był dla nas decydujący mecz i po prostu wyszliśmy, żeby wygrać. Wtedy nie było internetu i takich informacji jak teraz. W Brazylii grało wiele gwiazd: Taffarel, Romario, Bebeto, Jorginho, ale my ich po prostu nie znaliśmy.
- To prawda, że Byszowiec powiedział drużynie przed finałem: "Srebro jest dobre. Ale pamiętaj - tylko złoto naprawdę błyszczy".
- Tak, dobrze pamiętam te słowa. Zawsze mieliśmy psychologię zwycięzców. Zacząłem pracować z Byszowcem w wieku 11 lat. Dołączyłem do Dynama w wieku 10 lat, kiedy Kotelnikov trenował drużynę, potem odszedł na stanowisko menedżera w Federacji Piłki Nożnej, a Byszowiec przejął naszą grupę. Pod jego wodzą Dynamo miało zwycięską psychologię i interesowało nas tylko zdobycie pierwszego miejsca, gdziekolwiek graliśmy. Pamiętam to zdanie Byszowca z dzieciństwa: "Tylko złoto naprawdę błyszczy".
- Jakim trenerem był Byszowiec, bardziej taktykiem czy motywatorem?
- Byshovets nie tylko nauczył nas, jak kompetentnie grać w piłkę nożną, ale także zaszczepił w nas psychologię zwycięzców. Jestem mu za to bardzo wdzięczny. W całej mojej karierze z Byszowcem mieliśmy tylko dwa drugie miejsca i jedno trzecie, wszystkie pozostałe były pierwsze. Nawet nie świętowaliśmy drugiego miejsca, to była porażka Dynama.
- Czy Byszowiec nie był zazdrosny o Łobanowskiego pod względem piłkarskim, skoro grałeś zarówno w jego drużynie, jak i Valerii Vasylovycha?
- Byszowiec myślał bardziej o sobie, bo z Łobanowskim toczyli walkę trenerską. Każdy z nich chciał pokazać, że jest najlepszy.
- A jaka jest twoja opinia, kto jest lepszy: Łobanowski czy Byszowiec?
- Byszowiec nauczył mnie grać w piłkę, a Łobanowski nauczył mnie grać w wielki futbol. Jestem bardzo wdzięczny tym dwóm trenerom, są dla mnie na tym samym poziomie. Bez Byszowca i Łobanowskiego nie byłoby Mychajłyczenki.
- Wróćmy do finału. Pamiętasz przebieg meczu z Brazylią?
- Oczywiście, że tak. W 30. minucie, po rzucie rożnym, Dima Kharin popełnił błąd przy wyjściu i Romario otworzył wynik. Nie udało nam się i mieliśmy kilka szans. Ale w drugiej połowie zarobiłem karnego, którego zamienił Dobrovolsky, po czym kontrolowaliśmy grę i wyrwaliśmy zwycięstwo w dogrywce, nawet grając w mniejszości, strzelonej przez Savicheva, który wszedł jako zmiennik.
Pamiętam, co Lobanovskyi powiedział do mnie zaraz po Igrzyskach Olimpijskich: "Wiesz, jak upaść". Odpowiedziałem: "Wasylowycz, to na 100% karny, ja go nie wylosowałem" - "Dobra, dobra"(śmiech - przyp. A.P.).
- Jak to było grać przeciwko przyszłym mistrzom świata: Bebeto, Romario, Taffarella, Jorginho - czułeś się jakby byli piłkarskimi bogami?
- Bebeto i Jorginho nie byli w ogóle widoczni na boisku, Romario miał tylko jedną szansę na gola. Przede wszystkim lubiłem Taffarela, to fajny i bardzo charyzmatyczny bramkarz, który pomógł Brazylijczykom w tamtym meczu więcej niż raz, w tym po moim strzale. Później spotkałem się z nim we Włoszech, kiedy grałem dla Sampdorii, a on dla Parmy.
- Jakie emocje towarzyszyły ci po końcowym gwizdku?
- Wszyscy odetchnęliśmy. To był koniec, dokonaliśmy tego. Pracowaliśmy tak długo i ciężko, aby osiągnąć ten triumf, że byliśmy wyczerpani. Z całych sił dążyliśmy do dogrywki z Brazylią. Wsiedliśmy na statek późno w nocy, wypiliśmy kilka kieliszków szampana i poszliśmy spać.
- Czy zarząd w jakiś sposób przygotował was do finału?
- Był jeden nieprzyjemny incydent przed finałem. Kierownictwo piłkarskie ZSRR, na czele z Kołoskowem, zaprosiło mnie, Jewhena Kuzniecowa, Kharina, Dobrowolskiego i Gorlukowycza do swojego biura i powiedziało, że zmieniają nagrodę pieniężną za drugie miejsce na znacznie mniejszą kwotę, podczas gdy nagroda za pierwsze miejsce pozostaje taka sama. Wszyscy byli oburzeni: "Dlaczego?!". Powiedziałem: "Dobra, chłopaki, wstawać i wychodzić. Nie interesuje nas drugie miejsce. Wygramy finał".
- Czy kierownictwo chciało zmotywować cię do zwycięstwa, obniżając nagrodę pieniężną za drugie miejsce?
- Nie, nie chcieli. Byli po prostu pewni, że Brazylia wygra i chcieli zaoszczędzić pieniądze.
- Ile otrzymaliście za zwycięstwo w finale?
- Każdy zawodnik otrzymał sześć tysięcy dolarów i 12 tysięcy rubli. Obiecano nam także samochód marki Wołga, ale tylko ja i Biszowiec go dostaliśmy. Nie wiem, dlaczego tak się stało. Wracałem do zdrowia po kontuzji, chodziłem o lasce, może dlatego zlitowali się nade mną i dali mi samochód(śmiech - przyp. A.P.).
- Którą bramkę z Igrzysk Olimpijskich pamiętasz najbardziej?
- Naprawdę pamiętam bramkę przeciwko Stanom Zjednoczonym w fazie grupowej, kiedy przewróciłem bramkarza. Chciałbym również wspomnieć o piłce do Włochów, ponieważ był to zwycięski gol i był również spektakularny.
- Czy złoty medal olimpijski jest dla Ciebie najcenniejszy?
- Dla mnie wszystkie nagrody są najcenniejsze. Są kamieniami milowymi w moim życiu. Pamiętam nawet mój pierwszy medal za dublet z Dynamem, który również jest dla mnie cenny. Każdy medal wyznacza pewien etap mojej kariery, więc nie mogę wyróżnić żadnego. Cieszę się, że grałem w drużynach, które zdobywały nagrody.
- Oleksiy Oleksandrovych, porozmawiajmy trochę o teraźniejszości. Po raz pierwszy w historii Ukrainy nasza drużyna piłkarska dotarła na Igrzyska Olimpijskie. Czego spodziewasz się po ich występie?
- Jestem dumny z naszych chłopaków. Naprawdę chcę, aby nasza drużyna spisała się dobrze i zdobyła złoty medal na Igrzyskach Olimpijskich. To przełomowy turniej dla Ukrainy w tych trudnych czasach. Jeśli obok mnie będą mistrzowie olimpijscy, Czerednik, Łytij, Jarowenko i Tyszczenko, to będę bardzo szczęśliwy.
Mogliśmy wziąć udział w Igrzyskach Olimpijskich jeszcze wcześniej. W 2004 roku młodzieżowa reprezentacja Ukrainy pod moją wodzą została wicemistrzem Europy. Ale właśnie wtedy zaczęto rozdzielać zimowe i letnie igrzyska olimpijskie, a nasza drużyna niestety nie pojechała na igrzyska, ponieważ zostały one przełożone.
- Główny trener drużyny olimpijskiej, Ruslan Rotan, stanął przed problemem podczas formowania składu. Wiele klubów, zarówno ukraińskich, jak i zagranicznych, nie puściło swoich zawodników na Igrzyska. Nasza drużyna straciła Trubina, Mudryka, Sudakova, Brazhko i innych liderów. Powodem jest to, że Igrzyska Olimpijskie nie odbywają się w terminach FIFA, a drużyny muszą przygotować się do sezonu. Trenowałeś klub i drużynę narodową. Po czyjej stronie leży prawda?
- Obecnie w tej sytuacji nie może być prawdy po stronie klubów. Musimy teraz zrobić wszystko, aby o Ukrainie było głośno na całym świecie. Igrzyska Olimpijskie mogą być wydarzeniem jedynym w swoim rodzaju i musimy pójść na ustępstwa. Kluby musiały znaleźć kompromis z drużyną olimpijską i pozwolić zawodnikom odejść. To jest mój osobisty punkt widzenia.
- Wygłosz jakąś mowę motywacyjną dla zawodników naszej drużyny olimpijskiej z wysokości swojego doświadczenia.
- Chłopaki, zapomnijcie o sprawach klubowych i skupcie się na grze w drużynie olimpijskiej. Pamiętajcie, że bronicie honoru naszego kraju. Niezależnie od wyniku, musicie grać tak, abyście czuli się dumni patrząc kibicom w oczy. Wierzę, że ci się uda.
Mistrzostwa Świata i Mistrzostwa Europy to fora piłkarskie, podczas gdy Igrzyska Olimpijskie mają charakter globalny. Na igrzyskach martwisz się o wszystkich swoich sportowców: lekkoatletów, gimnastyków, pływaków, piłkarzy. To zupełnie inne uczucie niż na Euro i Mistrzostwach Świata i może to być jedyne w swoim rodzaju doświadczenie.
- Porozmawiajmy trochę o głównej drużynie. Dlaczego Ukraina nie wyszła z przeciętnej grupy na Euro 24, mimo że to pokolenie jest nazywane najsilniejszym w naszej historii?
- Mamy młody i bardzo dobry zespół. Reprezentacja Ukrainy miała duże problemy, ale udało nam się dostać na Euro i to jest dobra lekcja. Ciężko pracowaliśmy na mistrzostwa Europy, więc wynik jest naturalny. Ale nasi zawodnicy mają już za sobą kilka wybojów na drodze i grę w tak dużym turnieju. To doświadczenie jest bardzo ważne na przyszłość. Jestem pewien, że mistrzostwa świata nie odbędą się bez Ukrainy, a nasza drużyna będzie jeszcze silniejsza na mistrzostwach świata.
Andrii Piskun
