Przyjaciele, znów porozmawiamy o historii FC „Dynamo” (Kijów). Przypomnimy sobie trenerów i piłkarzy różnych pokoleń. Porozmawiamy o osiągnięciach na krajowej i międzynarodowej arenie.
Superpuchar UEFA 1975 roku, zdobyty przez „Dynamo”Możliwe, że ktoś zaprotestuje, ponieważ o tym Lipenko już wielokrotnie i dokładnie opowiadał. To prawda, ale kontynuuję wspomnienia. Jest jeszcze wiele wydarzeń, które pozostały niewystarczająco uwydatnione. Kibice z doświadczeniem wiedzą dużo. A młodsze pokolenie fanatyków znanego klubu odkryje dla siebie wiele interesującego z jego historii.
Jako rodowity kijowianin, cieszę się, że w moim magicznym mieście jest taka znakomita drużyna.
W maju 1954 roku, jako 12-letni chłopiec, z trudnością wszedłem na stadion „Dynamo”. Wtedy w meczu kolejnej kolejki mistrzostw kraju kijowianie podejmowali piłkarzy Dynamo Tbilisi. Wśród trybun – komplet widzów. Pojedynek zakończył się „pokojowo” (1:1). A mi szczególnie podobała się gra bramkarza gospodarzy Olega Makarowa.
Zdecydowałem, że nadszedł mój czas, aby „zrezygnować” z podwórkowego futbolu. Pojawiło się ogłoszenie o naborze do sekcji piłkarskiej „Młody Dynamo”. I z kolegami udałem się na arenę dynamowców. Próba okazała się udana i zaczęliśmy trenować u Mikołaja Fiodorowicza Fominacha i Mikołaja Pawłowicza Mielniczenki.
Latem 1960 roku młodzież Kijowskiego „Dynamo” została mistrzami ZSRR. Bramkę tej drużyny broniłem ja. Turniej odbywał się w Mińsku, a my dostaliśmy się do grupy finalistów. Rozpoczęliśmy od remisu z „Szachtarem” (wówczas Stalino). Potem pokonaliśmy piłkarzy Dynamo Tbilisi. A w decydującym meczu zmierzyliśmy się z moskiewskim „Spartakiem”. Interesowała nas tylko wygrana. I udało nam się ją osiągnąć – 3:0!
Wracaliśmy do Kijowa z Pucharem zwycięzców mistrzostwa i złotymi medalami. Wadim Sosnikhin, Kola Pinczuk i Dima Linnik zostali zaproszeni do drugiej drużyny „Dynamo”. Na przeglądzie byłem również ja, ale mama nalegała na moje przyjęcie na uniwersytet im. Tarasa Szewczenki.
Ukończyłem uczelnię na kierunku tłumacz-referent języka angielskiego. Ale zostałem dziennikarzem sportowym. Pracowałem w Ukraińskiej Telewizji, radiu, w popularnych gazetach. Tematyka piłkarska zawsze była w centrum mojej zawodowej uwagi.
Z „Dynamo” i reprezentacją Ukrainy odwiedziłem wiele krajów. Relacjonowałem mistrzostwa świata, Europy, mecze w europejskich pucharach. Przeprowadziłem ponad 500 meczów przed ich rozpoczęciem, pracując na boisku z mikrofonem.
„Dynamo” (Kijów) to najbardziej utytułowany klub byłego ZSRR i Ukrainy. Brał udział we wszystkich 54-zjazdowych mistrzostwach. 13 z nich (rekord) kijowianie wygrali. 11 razy zdobyli „srebry” i 3 razy – „brąz”. Piłkarze Dynamo są dziewięciokrotnymi zdobywcami Pucharu ZSRR. I to, jak wiadomo, daleko nie wszystkie osiągnięcia kijowskiego klubu.
Rzućmy okiem na strony historii FC „Dynamo” (Kijów).
Pierwsze „srebro”
W pierwszym związkowym mistrzostwie wśród klubów (1936 rok) kijowianie zajęli drugie miejsce w turnieju. A na start wystartowały drużyny: „Dynamo” (Kijów), moskiewskie „Dynamo”, „Spartak”, ЦДKA, „Lokomotiv”, leningradzkie – „Dynamo” i „Czerwona Zorza”.
Pierwszą kijowską bramkę w mistrzostwach (24 maja 1936 roku) zdobył Nikołaj Machinia (w bramkę moskiewskiego „Dynamo”).
Triumf pucharowy
Swoje pierwsze poważne trofeum „Dynamo” (Kijów) zdobyło w 1954 roku. W drodze do finału Pucharu kraju kijowianie pokonali „Spartak” z Wilna (4:2), moskiewski „Spartak” (3:1), ЦДKA (3:1) i „Zenit” (1:0).
Decydujący pojedynek turnieju odbył się 16 listopada w Moskwie. Nasi piłkarze w deszczowy i mglisty wieczór zmierzyli się z „Spartakiem” z Erywania. I wyrwęli zwycięstwo 2:1. „Kryształową” bramkę zdobył Michaił Koman. Razem z nim gratulacje przyjmowali: Oleg Makarew, Witalij Hołubiew, Arkadij Łarionow, Michaił Michalina, Tiberiusz Popowicz, Wiktor Terientiew, Pawieł Winiakowat, Andrzej Zazroiew, Wiktor Fomin, Ernst Just, Aleksander Kołcow, Władimir Bohdanowicz, Władimir Gramatikopulo i ich trener Oleg Aleksandrowicz Oszeńkow.
Pociąg, którym wracali do domu z Pucharem dynamowcy, na peronie kijowskiego dworca przywitało setki kibiców. W przyszłości nasz klub jeszcze osiem razy zdobywał pucharowe szczyty w związku. Ale to zwycięstwo, zdobyte w 1954 roku, było pierwsze i niezapomniane.
Złoty początek
Minęło siedem lat i drugi duży sukces na ulicy dynamowców nastąpił już w mistrzostwie.
17 października 1961 roku, zremisowawszy w Kijowie (0:0) z charkowskim „Awangardem”, na tur przed zakończeniem zawodów zdobijają 45 punktów, kijowskie „Dynamo” stało się niedoścignione dla przeciwników moskiewskich klubów „Torpedo”, „Spartak”, ЦСКА i „Lokomotiv”.
Kijowianie jako pierwsi przerwali 25-letnią „złotą” hegemonię w mistrzostwach byłego ZSRR moskiewskich klubów.
W zespole, którym kierował Wiaczesław Sołowiew oraz jego asystenci Michaił Koman i Wiktor Terientiew, wspaniałą grę demonstrowali: Oleg Makarew, Wiktor Kaniewski (kapitan), Witalij Łobanowski, Oleg Bazyliwycz, Jurij Wojnow, Anatolij Suchkow, Wiktor Srebrienik, Jożef Sabow, Wasilij Turjanyczek, Andrzej Biba, Władimir Szczegolkow, Władimir Anufrienko, Walentin Trojanowski, Nikołaj Kołcow, Witalij Szerbakow, Nikołaj Kasztanow, Igor Zajcew.
18 goli w tym niezapomnianym turnieju zdobył Wiktor Kaniewski, 10 – Witalij Łobanowski, 9 – Oleg Bazyliwycz. Jeszcze 12 kompletów złotych medali zdobyli kijowianie w związkowych mistrzostwach.
Dwa Puchary zdobione
„Dynamo” odnoszące sukcesy występowało również na europejskiej arenie.
14 maja 1975 roku na stadionie „Sankt-Jakob” w Bazylei (Szwajcaria) w finale Pucharu Zdobywców Pucharów zmierzyły się „Dynamo” (Kijów) i „Ferencváros” (Budapeszt). Nasz klub odniósł pewne zwycięstwo – 3:0. Dwa gole zdobył Włodzimierz Onyszczenko, a jeden Oleg Błochin.
Ich partnerami w tym meczu byli: Jewgienij Rudałkow, Włodzimierz Troszkin, Michaił Fomenko, Stefan Reszko, Wiktor Matwienko, Włodzimierz Muntjan, Wiktor Kołotow, Leonid Burjak, Anatolij Konew.
Do tego wspaniałego zwycięstwa drużynę poprowadzili Witalij Łobanowski i Oleg Bazyliwycz.
2 maja 1986 roku. Na Ukrainie miała miejsce katastrofa nuklearna w Czarnobylu. A w tym czasie w francuskim Lyonie na stadionie „Gerland” grano finał Pucharu Zdobywców Pucharów. Przeciwnikami były „Dynamo” (Kijów) i „Atlético” (Madryt). I, jak w swoim pierwszym europejskim finale, kijowianie wygrali – 3:0. Gole zdobyli – Aleksander Zaworow, Oleg Błochin i Wadim Jewtuszenko. Oprócz tego wspaniałego trio w dynamowskim triumfie uczestniczyli: Wiktor Czanyow, Włodzimierz Biesonow, Siergiej Bałtacza, Andrzej Bał, Oleg Kuzniecow, Anatolij Demianianko, Wasilij Rac, Pawieł Jakowenko, Iwan Jaremczuk, Igor Błanow. I znów na czołe wspaniałego ansamblu stał geniusz Witalij Łobanowski.
W walce o pierwszy Superpuchar UEFA pokonali „Bawarię” na „loparkach”
Dlaczego akcentuję twoją uwagę na słowie pierwszy. A dlatego, że jak i ty, mam nadzieję, że dynamowcy zdobędą i drugi Superpuchar UEFA.
W walce o ten zaszczytny trofeum „Dynamo” – zdobywca Pucharu Zdobywców Pucharów (1975) – dwukrotnie pokonało najsilniejszy klub Pucharu Mistrzów znaną „Bawarię”.
Pierwsze zwycięstwo (1:0) 9 września w Monachium niemieccy dziennikarze nazwali przypadkowym. W 63. minucie Błochin, omijając trzech obrońców, trafił do bramki Zepa Majera.
I w drugim pojedynku (w Kijowie 6 października) Oleg dwukrotnie pokonywał bramkarza reprezentacji Niemiec. Nawiasem mówiąc, Majer, tak samo jak Hans-Georg Schwarzenbeck, Franz Beckenbauer, Gerd Müller i Jupp Kapellmann, byli wówczas mistrzami świata 1974.
Podopieczni Witalija Łobanowskiego zrobili wspaniały prezent swoim fanom. Trofeum zdobyli: Jewgienij Rudałkow, Włodzimierz Troszkin, Michaił Fomenko, Stefan Reszko, Witalij Zujeu, Włodzimierz Muntjan, Anatolij Konew, Włodzimierz Weremiejew, Leonid Burjak, Włodzimierz Onyszczenko, Oleg Błochin, Piotr Słobodjan, Aleksander Damin.
Futbolowa armia dynamowska
Zawodnicy różnych pokoleń pisali wspaniałą historię kijowskiego klubu.
Oleg Błochin (1975), Igor Błanow (1986), Andrij Szewczenko (2004) – zdobywcy „Złotej Piłki” (France Football) dla najlepszego piłkarza Europy.
Jurij Wojnow – mistrz Europy (1960), Wiktor Srebrienik, Leonid Ostrowski i Wiktor Czanyw – uczestnicy trzech mistrzostw świata.
Aleksiej Mchajliczenko – olimpijski mistrz (Seul, Korea Południowa, 1988), a także mistrz trzech krajów – byłego ZSRR, Włoch i Szkocji.
208 meczów na „zero” obronił Jewgienij Rudałkow, a Aleksander Szowkowśky (obecny trener dynamowców) to 14-krotny mistrz Ukrainy (absolutny rekord wśród bramkarzy).
Wychowanek szkoły dynamowskiej, Bohater Ukrainy, zasłużony mistrz sportu, pięciokrotny mistrz kraju Andrij Szewczenko (o jego „Złotej Piłce” już wspomnieliśmy) – zwycięzca Ligi Mistrzów i zdobywca Superpucharu UEFA w składzie „Milan”,
Szewczenko pracował jako trener narodowej reprezentacji Ukrainy. A w tej chwili Andrij Mykołajowycz stoi na czołe UAF. Jest szóstym prezydentem narodowej federacji piłkarskiej.
Konstruktorzy zwycięstw
Na przestrzeni lat w FC „Dynamo” pracowali znakomici trenerzy: Oleg Oszeńkow, Wjačesław Sołowiew, Wiktor Masłow, Aleksander Siewidow, Witalij Łobanowski (wchodzi w piątkę najlepszych trenerów Europy i w TOP dziesiątkę świata), Oleg Bazyliwycz, Michaił Koman…
Po zakończeniu kariery zawodnika na trenerski mostek „Dynamo” wracali Jożef Sabow, Michaił Fomenko, Anatolij Demianianko, Aleksiej Mchajliczenko, Leonid Burjak, Oleg Błochin, Aleksander Chaczkiewicz, Siergiej Rebrov. Obecnie trenerem dynamowców, w przeszłości znakomitym bramkarzem, jest Aleksander Szowkowśky.
***
13 grudnia 1991 roku Federacja Piłki Nożnej Ukrainy wystąpiła ze składu federacji ogólnopaństwowej.
Rozpoczęły się mistrzostwa, rozgrywki Pucharu i Superpucharu niezależnej Ukrainy.
Kijowskie „Dynamo” nadal potwierdza swoją wysoką klasę. Klub – 16-krotny mistrz Ukrainy, 13-krotny zdobywca Pucharu i 9-krotny zdobywca Superpucharu kraju.
„Dynamo” prowadzi także w swoim 34. mistrzostwie Ukrainy. Fani drużyny oczekują od swoich ulubieńców zdobycia 17. tytułu mistrza. W przypadku sukcesu – nad emblematem klubu zabłyśnie trzecia złota gwiazdka.
Przypomnę, że 13 maja 1927 roku na piłkarskim niebie zjaśniała jasna gwiazda „Dynamo” z Kijowa, klubu, który 13 maja 2027 roku świętować będzie wraz z kibicami swoje sławne 100-lecie.
Aleksander LIPENKO dla Dynamo.kiev.ua
