W poszukiwaniu straconego czasu lub wspomnień z przyszłości

Ile lat zajmuje narodowemu związkowi piłkarskiemu awans do poziomu narodowej drużyny młodzieżowej? Jak długo instytucja narodowej kadry młodzieżowej, będąca integralną częścią większej instytucji reprezentacji FA, osiągnie poziom wyników, który należy uznać za sukces?

Definicja sukcesu

Zdefiniujmy od razu, czym jest sukces lub „wynik na odpowiednim poziomie”. W tym celu udajmy się na krótką wycieczkę do historii instytutu kadry narodowej UAF/FFU, a dokładniej do jej dywizji juniorów, instytutu młodzieżowej kadry narodowej. Począwszy od sezonu sportowego 2012/13, a kończąc na sezonie 2017/18, jedna z młodzieżowych reprezentacji Ukrainy - U-17 lub U-19 - udała się na finałową część Mistrzostw Europy UEFA. W ciągu tych sześciu sezonów sportowych reprezentacje narodowe tylko dwóch związków piłkarskich grały co roku przynajmniej w jednej z rund finałowych młodzieżowych rozgrywek UEFA: Ukrainy i Holandii. Jednocześnie w ciągu sześciu sezonów do rozgrywek finałowych zakwalifikowały się reprezentacje 31 związków członkowskich UEFA.

Teraz bardziej szczegółowo według roku urodzenia i kategorii wiekowej. W nawiasie podany jest rok urodzenia, a następnie osiągnięcia zespołu podczas występu w końcowej części turnieju:

2012/13 - U-17 (1996) - Faza grupowa

2013/14 - U-19 (1995) - Faza grupowa

2014/15 - U-17 (1996) - Faza grupowa

2015/16 - U-17 (1999) - Faza grupowa

2016/17 - U-17 (2000) - Faza grupowa

2017/18 - U-19 (1999) - Półfinał

Ukraińcy tylko raz awansowali do fazy play-off finałowej części rozgrywek. Jednak rok 2019 był rokiem szczytowych osiągnięć, ponieważ urodzona w 1999 roku drużyna wygrała Mistrzostwa Świata FIFA U-20.

Zatem za sukces należy uznać systematyczny/coroczny wpis/udział młodzieżowych reprezentacji narodowych związków piłki nożnej w finałach odpowiednich Mistrzostw Europy UEFA przez co najmniej kilka kolejnych lat.

Jednocześnie należy dodać, że turnieje kategorii wiekowych UEFA U-17 i U-19 odbywają się w każdym sezonie sportowym, w przeciwieństwie do turniejów dla drużyn A i U-21, które rozgrywają turnieje finałowe raz na dwa lata. Nawiasem mówiąc, ta różnica jest jednym z powodów przydzielenia młodzieżowych drużyn narodowych juniorów (U-15/16/17) i seniorów (U-18/19) do odrębnego oddziału Instytutu Reprezentacji Narodowego Związku Piłki Nożnej.

Dlaczego pojawia się pytanie o warunki osiągnięcia sukcesu? Wynika to nie tylko z ogólnego zainteresowania autorki tym tematem, ale również dlatego, że od 2017 roku UAF/FFU zaczęło minimalizować działalność młodzieżowych drużyn narodowych. W szczególności zamknięto np. projekt reprezentacji U-20. Od początku pandemii COVID-19 nastąpiło realne odwołanie takiej koncepcji, jak międzynarodowe mecze towarzyskie. Od marca 2020 roku młodzieżowe reprezentacje Ukrainy od trzech lat nie biorą udziału w międzynarodowych meczach towarzyskich. Tak ważnego moim zdaniem elementu przygotowania zespołu po prostu brakuje. Trzeba szczerze przyznać, że UAF/FFU znajduje się blisko punktu odniesienia, skąd prędzej czy później ścieżka będzie musiała zacząć albo pod górę, albo w przeciwnym kierunku. Tym samym Ukraiński Związek Piłki Nożnej znajduje się w sytuacji niemal idealnej z punktu widzenia analizy predykcyjnej. Prawie dokładnie tak byliśmy w 2002 roku, kiedy zaczynaliśmy nasze pierwsze wejście.

Prognoza

Pierwszy pełnoprawny międzynarodowy kalendarz meczów FFU został przyjęty w 2002 roku i wdrożony w 2003 roku i to właśnie ten znak należy przyjąć za punkt wyjścia. Systematyczny/coroczny udział młodzieżowych reprezentacji Ukrainy w finałach Młodzieżowych Mistrzostw Europy UEFA rozpoczął się w 2013 roku. Zajęło to 11 lat, czyli 10 młodzieżowych drużyn narodowych (według wieku urodzenia), począwszy od drużyny urodzonej w 1987 roku, która właśnie wystartowała jesienią 2003 roku w Mistrzostwach Europy UEFA U-17 2003/04.

Tak wyglądała ta ścieżka. Numer seryjny jest wskazany w pierwszej kolumnie, w drugiej -

rok kalendarzowy, dwa ostatnie to lata urodzenia drużyn U-17 i U-19:

Z kolei tak wygląda prognoza sukcesu lub „wynik na odpowiednim poziomie”, gdy za punkt wyjścia przyjmujemy kolejny rok kalendarzowy – 2024:

Jeśli więc UAF wykorzysta dotychczasowe doświadczenia FFU i od przyszłego roku przywróci pełne funkcjonowanie instytutu młodzieżowych drużyn narodowych, to z dużym prawdopodobieństwem należy spodziewać się sukcesu począwszy od 2034 roku.

Co mówi nam międzynarodowe doświadczenie?

Ulf Schott, szef niemieckiego „Programu wspierania talentów” („TALENTFORDERUNG”) w zerze: „Nasi specjaliści opracowali „Program wsparcia talentów”. Spodziewano się, że zwrot uzyskamy za osiem do dziesięciu lat. I tak się stało”. Niemcy rozpoczęły reformy w 2001 roku. W latach 2008-2009 reprezentacje tego kraju zostały zwycięzcami Mistrzostw Europy UEFA U-17, U-19 i U-21. Reprezentacja „A” została laureatem i mistrzem rozgrywek UEFA i FIFA w latach 2006, 2008, 2010, 2012 i 2014.

Anglia. W tym miejscu należy mówić o zasadzie „Piłkarz trenowany w klubie” / „The Home Grown Player”, która obowiązywała w angielskiej Premier League w sezonie 2010/2011. Osiem lat później opłaciło się to w półfinale Mistrzostw Świata FIFA 2018. Tymczasem angielscy chłopcy dwa razy w ciągu roku zostali mistrzami świata: Mistrzostw Świata FIFA U-17 2017 i Mistrzostw Świata FIFA U-20 2017. It zajęło osiem lat.

Włochy. Po fiasku Mistrzostw Świata FIFA 2010 Włoska Federacja Piłki Nożnej zaprosiła Arrigo Sacchiego jako koordynatora i Maurizio Viscidi jako wicekoordynatora narodowych drużyn młodzieżowych. Aby bardzo zwięźle i upraszczając opisać włoskie reformy, młodzieżowe reprezentacje narodowe znacznie zwiększyły intensywność swoich działań wraz z poprawą pracy selekcyjnej w całym kraju. Jest bardzo prawdopodobne, że drużyny włoskie najczęściej rozgrywały mecze i treningi w Europie. Spotykali się średnio co miesiąc.

Tak komentuje swoją pracę Maurizio Vischidi: „Dla faceta, który od wielu lat jest regularnie powoływany do kadry narodowej, który zna atmosferę Coverciano, który grał już z Anglią, Francją i Niemcami, jest to znacznie łatwiej przenieść się do pierwszej drużyny. Naszą ideą było uczynienie przejścia bezbolesnym. Naszym celem jest wzrost wartości graczy. Powstają i rozwijają się w klubach. Spędzają u nas średnio trzy dni w miesiącu, pozostałe 28 w klubie. Dlatego ściśle z nimi współpracujemy”.

W latach 2016-2020 reprezentacje Włoch dwukrotnie grały w meczach finałowych Mistrzostw Europy UEFA U-17 (2017/18 i 2018/19) oraz U-19 (2015/16 i 2017/18), a a także w półfinale Mistrzostw Świata FIFA U-20 2017 i 2019 oraz UEFA Euro U-21 2017. Do tego pozostaje dodać zwycięstwo na UEFA Euro 2020. Tym samym Włosi potrzebowali 11 lat na triumf pierwszego zespołu narodowego. Ale nikt nie jest odporny na niepowodzenia w przyszłości.

Nie można pominąć przykładu Belgii i jej „planu Michela Sablona” (Michel Sablon, trener, który pracował z reprezentacją Belgii podczas Mistrzostw Świata FIFA 1986, 1990 i 1994, w 2000 roku jest dyrektorem technicznym belgijskiej federacji). Ten projekt rozpoczął się w połowie 2000 roku i przyniósł bardzo mały kraj liderom europejskiego i światowego futbolu. W listopadzie 2015 roku Czerwone Diabły zajęły pierwsze miejsce w światowym rankingu FIFA / Coca-Cola, a na Mistrzostwach Świata FIFA 2018 zajęły trzecie miejsce. To już jakieś 10 lat.

Wreszcie Francja i jej tak zwana „Operacja Guérin”. Trener reprezentacji Francji podczas Mistrzostw Świata FIFA 1966, Henri Guerin, po mglistej fiasku Albionu, zaangażował się w lokalną federację piłkarską i stworzył program, który później nosił jego imię. W całym kraju zaczęto selekcjonować chłopców w wieku 14-15 lat. W latach 1972-1974 wszystkie zawodowe kluby piłkarskie zostały zobowiązane do tworzenia młodzieżowych ośrodków szkolenia. Francja została mistrzynią Europy w 1984 roku, ale była bliska triumfu na mundialu w Hiszpanii dwa lata wcześniej i dwa lata później - dwa półfinały. Nawiasem mówiąc, w 1984 roku Francja wygrała turniej piłki nożnej na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984. To samo 8-10 lat przed pierwszym dużym sukcesem reprezentacji "A". Podobno Francuzi jako pierwsi w Europie rozpoczęli systematyczną pracę na szczeblu krajowym odpowiednio wyprzedzając swoich przeciwników o dekadę i dziś znacznie wyprzedzają wszystkich w Europie pod względem liczby swoich uczniów w zgłoszeniach zespołów z top 5 klubów mistrzowskich.

Dlatego powyższa liczba lat, których UAF potrzebuje, aby powrócić do poziomów z 2013 roku, jest moim zdaniem całkiem rozsądna. Oprócz tego należy natychmiast zwrócić uwagę na następujące kwestie. Nie wiadomo, ile czasu zajmie zespołowi „A” osiągnięcie „wyniku odpowiedniego poziomu”. Jednocześnie wyłączamy z tego równania warunkowego wojnę i tymczasową okupację niektórych terytoriów Ukrainy przez wojska rosyjskie. Oznacza to, że patrzymy na coś w rodzaju idealnych lub początkowych warunków, kiedy wszystko jest gotowe do rozpoczęcia programu rozwoju instytutu młodzieżowej drużyny narodowej.

Co przyczyni się do sukcesu narodowych młodzieżowych drużyn narodowych, a później całej instytucji drużyn narodowych UAF?

Absolutnie skuteczne zarządzanie zarówno instytutem drużyn narodowych, jak i UAF. Byłoby bardzo dobrze, gdyby UAF jednocześnie udoskonalił trenerskie programy edukacyjne. Podnoszenie poziomu wykształcenia i wiedzy trenerów pracujących z młodymi piłkarzami trudno nie uznać za integralną część sukcesu. Konieczne i pożądane jest przebywanie w warunkach wzrostu gospodarczego. Na przykład kiedyś na początku zera Ukraina znajdowała się w warunkach wzrostu gospodarczego, a do 2013 roku mniej więcej wyszła z kryzysu z 2008 roku.

Niekwestionowanym motorem napędowym tego procesu są profesjonalne kluby piłkarskie i ich programy rozwoju własnych wychowanków, jeśli mają je nie tylko na papierze. Mówimy więc o rozwoju profesjonalnej piłki nożnej jako całości, przede wszystkim pod kątem projektów biznesowych. Wymaga to odpowiednio wysokiego poziomu ogólnokrajowego wskaźnika „prowadzenie działalności gospodarczej” lub odpowiedniego poziomu promowania otoczenia biznesu (Business Enabling Environment) w kraju. Dziś niestety ukraińskie otoczenie biznesowe jest w bardzo niesprzyjających warunkach, a wojna toczy się daleko od pierwszego, a nie drugiego spinacza w tej sytuacji.

Tego rodzaju „list z życzeniami” może i powinien być kontynuowany. Ale to, moim zdaniem, jest już tematem innej, bardziej szczegółowej analizy, najlepiej zorganizowanej w murach UAF.

Ile kosztuje bezczynność narodowego związku piłki nożnej?

Od razu chcę zaznaczyć, że powyższa analiza jest zdecydowanie uproszczoną kalkulacją, uwzględniającą nasze własne ukraińskie doświadczenia i praktykę międzynarodową. Każdy okres, każdy narodowy związek piłkarski ma swoje własne cechy, niuanse i zasady rozwoju. Dlatego, jak śpiewał Oleksandr Halicz: „...bój się tylko tego, który powie: ja to umiem!”

Jednocześnie nawet tak uproszczone podejście bardziej niż wymownie pokazuje, że zatrzymanie, przerwa lub spowolnienie rozwoju struktury, jaką jest instytut narodowych młodzieżowych drużyn narodowych, prowadzi co najmniej do pogorszenia wyników, a tzw. minimalizacja funkcji instytutu ma kosztować następców dziesięć lat dość intensywnej pracy nad uzyskaniem wyników, które wcześniej były prawie normalne.

W tym przypadku pojawia się dość proste, a wręcz naturalne pytanie: po co inwestować w rozwój instytutu młodzieżowych drużyn narodowych, skoro kluby istnieją, ich drużyny młodzieżowe grają, a proces edukacyjno-szkoleniowy trwa.

Cała Europa, mała i duża, zwłaszcza kraje Top 5, rozwijają i ulepszają własne instytucje związane z reprezentacjami narodowymi. W końcu pierwsza drużyna narodowa lub drużyna „A” zaczyna formować się od stosunkowo najmłodszej drużyny, na przykład U-15. Jako uzasadnienie przytoczymy słowa Fernando Hierro (Fernando Hierro), byłego dyrektora sportowego Real Federaciún Espásola De Futbol: „Wiem, że tradycyjnie wiele federacji narodowych stara się dostrzec w młodzieżowych drużynach narodowych odzwierciedlenie stylu Drużyna narodowa „A”. Ale naszym zdaniem powinno być na odwrót: gra reprezentacji „A” opiera się na tym, co robimy w młodzieżowych drużynach narodowych.

Jednocześnie należy wziąć pod uwagę fakt, że międzynarodowe praktyki gry są bardziej konkurencyjnym środowiskiem w porównaniu z większością mistrzostw krajowych, a Ukraina nie jest wyjątkiem. Oficjalne rozgrywki pod auspicjami UEFA są jeszcze bardziej konkurencyjne, zwłaszcza na poziomie rozgrywek finałowych. Nie ulega zatem wątpliwości, że przyswojenie tej praktyki jako minimum nie przynosi szkody, a wręcz przeciwnie, pozwala młodym piłkarzom się rozwijać, a klubom wyciągać odpowiednie wnioski.

Tak, odrzucenie systematycznego rozwoju instytutu drużyn narodowych z pewnością nie doprowadzi do żadnych nieodwracalnych procesów. Przecież kiedy na FFU nic podobnego nie zrobiono, jak np. w latach 2003-2016, nasze drużyny zostały wicemistrzami Europy, jak w 2000 roku podczas mistrzostw U-18. A do 2013 roku reprezentacje Ukrainy wygrały Mistrzostwa Europy U-19 w 2009 roku, w 2006 roku były drugie na Mistrzostwach Europy U-21. Jednocześnie już w 2022 roku reprezentacja U-21 zakwalifikowała się do turnieju finałowego im. Młodzieżowe Euro, ale po 12 latach przerwy i po nie ośmiu, a szesnastu drużynach gra już w finale. Jednocześnie przez 10 lat – od 2004 do 2014 roku – nie dotarliśmy do finału Mistrzostw Europy UEFA U-19.

Dlatego wybór celów i celów pozostaje pod kierunkiem narodowego związku piłki nożnej. Albo „najważniejsza jest wielkość planu”, czyli móc marzyć, wyznaczać i rozwiązywać duże zadania, albo „wszystko ułoży się wcześniej czy później, lepiej lub gorzej”.

P.S. Cytat „главное, ето величие зымсла” należy do rosyjskiego poety Józefa Brodskiego. Słowa „prędzej czy później będzie działać lepiej lub gorzej” to cytat z książki rosyjskiego ekonomisty Ołeksandra Auzana „Ekonomia wszystkiego. Как инстутиты печать наше жизнь”, który z kolei należy do rosyjskiej obrończyni praw człowieka Ludmiły Aleksiejewej.

P.P.S. Tytuł artykułu nawiązuje do powieści francuskiego pisarza Marcela Prousta „W poszukiwaniu straconego czasu” (fr. A la recherche du temps perdu), a także do tytułu brytyjskiego filmu w reżyserii Jamesa Kenta „Memories of przyszłość” (angielski Testament młodości). Scenariusz filmu oparty jest na wspomnieniach Very Brittain Testaments of Youth.

Volodymyr CHORNO-IVANOV dla Dynamo.kiev.ua